Yeni tip corona virüsün sebep olduğu Covid-19 salgını dünya genelinde yayılmaya devam ediyor. Tüm sosyal etkinliklerde olduğu gibi sinema faaliyetleri de salgı nedeniyle olumsuz etkilenmiş durumda.
Covid-19 salgınının ortaya çıktığı ülkelerde virüsün yayılmasını önlemek adına alınan tedbirler arasında, kalabalıkların bir araya gelme potansiyeli olan sosyal ve kültürel etkinlikler ile spor faaliyetlerine belli kısıtlamalar getirilmesi de yer alıyor. Sinema salonları salgın bölgelerinde tedbirler gereği kapatılırken yılın merakla beklenen bazı yapımlarının da vizyon tarihleri ertelendi. James Bond serisinin yeni filmi Ölmek İçin Zaman Yok (No Time to Die)’un vizyonu nisan ayından kasıma ertelenirken, Peter Rabbit: Kaçak Tavşan’ın gösterimi de ağustos ayına ertelendi. Mulan ve Sessiz Bir Yer 2 (A Quiet Place: Part II) gibi filmlerin Uzakdoğu gösterimleri ertelense de ABD başta olmak üzere diğer ülkelerdeki gösterim tarihlerinde şimdilik bir değişiklik yok. Mayıs vizyon takviminde yer alan ve Çin, Japonya, Güney Kore gibi ülkelerde çok büyük bir seyirci potansiyeline sahip olan Marvel filmi Black Widow ile Fast and Furious serisinin yeni filmi Hızlı ve Öfkeli 9 (Fast & Furious 9)’un vizyon akıbetinin ne olacağı ise henüz belli değil. Virüsün ABD, İngiltere gibi ülkelerde yayılma ivmesini arttırma ihtimali ise sinema sektörünü daha da karanlık bir senaryoya sürükleyebilir.
Önümüzdeki vizyon takviminin merakla beklenen stüdyo filmleri; Sessiz Bir Yer 2 (A Quiet Place: Part II), Mulan, Yeni Mutantlar (The New Mutants), Açgözlü (Antlers), Hızlı ve Öfkeli (Fast & Furious 9) gibi yapımların gösterim tarihleri ertelenirken, 20 Mart’ta gösterimi planlanan Ezel Akay imzalı 9 Kere Leyla’da vizyonunu erteleme kararı alan yapımlar arasında yer aldı. Sinema salonları ve festivaller de salgın tehdidinden etkilenen kurumlar arasında. ABD’de SXSW Film Festivali’nin ertelenmesi sonrası, 15-26 Nisan tarihleri arasında düzenlenmesi planlanan Tribeca Film Festivali de belirsiz bir tarihe ertelendi. Ertelenip ertelenmeyeceği soruları sonrası tartışmalı bir şekilde festivali belirlenen tarihlerde yapma kararının arkasında duran Cannes Film Festivali yönetiminin, mevcut gelişmeler sonrası etkinliği iptal kararı alabileceği belirtiliyor. Dünya genelinde yer alan Disneyland parklarının da en az mart sonuna kadar kapalı olacağı açıklandı.
Deadline’ın haberine göre; İtalya, Çin, İran gibi ülkelerden sonra Polonya, Hindistan, Kuveyt, Lübnan’da da sinema salonlarının kapatılması kararı alındı. İlk vakanın görülmesinin ardından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de tüm kültürel etkinliklerde olduğu gibi sinema gösterimleri de 22 Mart tarihine kadar iptal edildi. Önümüzde günlerde birçok ülkede daha benzer kararların alınması bekleniyor.
Türkiye
Türkiye’de ilk Covid-19 vakası 10 Mart gecesi resmi olarak açıklandı. İlk vakanın açıklanmasıyla birlikte 13 Mart’ta gösterime girmesi planlanan Müstakbel Damat, Aslan Hürkuş Kayıp Elmas, Malazgirt 1071 ve 20 Mart vizyon tarihli Adanış Kutsal Kavga filmlerinin gösterimleri ertelendi. Yeni tip corona virüs kaynaklı Covid-19 vaka sayısının artması durumunda, vizyon takviminde yer alan diğer bazı filmlerin de ertelenmesi söz konusu olabilir. Salgın endişesinin gişeye olumsuz etkilerini ise önümüzdeki haftalarda daha somut bir şekilde tecrübe edeceğiz gibi duruyor.
Çin
Virüsün çıktığı ülke konumundaki Çin’de sinema salonları bir buçuk ayı aşkın bir süredir kapalı. Çin Yeni Yılı’nın arifesinde karantina önlemi olarak ülkedeki 70 bin sinema kullanıma kapatılmıştı. Ülke genelinde bu şartlar devam ederken Çin sinemasının bu hususta zararı da hayli büyük. 2019’da, Çin Yeni Yılı tatilini de kapsayan bir aylık periyotta toplam hasılat $1,76 milyar olarak gerçekleşirken, 2020’nin aynı periyodunda toplam hasılat tedbilerden dolayı yalnızca $4,2 milyon olarak kayıtlara geçti. Çin sinema sektörünün şimdiye kadarki yalnız box office zararının $2 – $2,5 milyar civarında olduğu belirtiliyor.
İtalya
Avrupa’da salgından en çok etkilenen ülke olan İtalya’da hükümet, hafta başında bir ay sürecek tam kapsamlı bir karantina kararı aldı. Covid-19 kaynaklı ölüm sayısının 600’ü aştığı ülkede, kapsamlı karantina kararının hemen öncesinde, 06-08 Mart tarihleri arasında salonlardaki seyirci sayısı, geçen yılın aynı dönemine göre %94, bir önceki haftaya göre ise %79 oranında düşüş gösterdi. Sinema salonları, karantina şartları gereği tüm ülke genelinde en az 03 Nisan tarihine kadar kapalı olacak.
Güney Kore
Global box office hacmi olarak ABD, Çin, Japonya’dan sonra gelen ülkelerin başında yer alan Güney Kore’de virüsün yayılmasından sinema sektörü de negatif etkilendi. 7 bin 500’ü aşkın Covid-19 vakası görülen ülkede seyirci sayısı, iki hafta öncesine göre %50, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre ise %60 civarında düşüş gösterdi.
ABD
Belli başlı eyaletlerde virüsün yayılmasıyla alarm seviyesine geçilen ABD’de, gişe filmlerinde henüz bir erteleme söz konusu olmasa da salgın hususunda büyüyen endişe stüdyoları radikal kararlar almaya itebilir. Ülkenin önemli festivallerinden SXSW’nun iptal edilmesi de bu anlamda önem taşıyor. Box Office ABD’de yaşanan bir miktar düşüşün salgın endişesiyle bağlantılı olabileceği belirtilse de bu konuda henüz somut bir sonuç bulunmuyor. Fakat yeni tip corona virüsün yayıldığı eyaletlerden California’da geçen hafta gişede %20 civarında bir düşüş görüldüğü özellikle belirtiliyor.
THR’ın haberine göre, Covid-19 salgını sebebiyle belli ülkelerde sinema salonlarının kapatılması ve yapım aşamasında olan bazı filmlerin prodüksiyonunun durdurulması sonrası sinema sektörünün bu iki aylık periyotta toplam kaybının $5 milyar seviyesinde olduğu belirtiliyor.
